Notion de TAD et de labour :Μοχλοί για τη διαχείριση των αγρωστωδών
Το όργωμα μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τα ζιζάνια των αγρωστωδών στις μεγάλες καλλιέργειες βασιζόμενο σε καλύτερη γνώση του Ετήσιου Ρυθμού Μείωσης (TAD), δείκτη της απώλειας βλαστικής ικανότητας των σπόρων. Το ray-grass, με TAD 60%, απαιτεί όργωμα τουλάχιστον κάθε 4 έως 5 χρόνια. Ένα αποτελεσματικό όργωμα πρέπει να είναι όρθιο, με βάθος περίπου 20 εκ. και να πραγματοποιείται αργά. Η σωστή ρύθμιση της αλέτρας, ειδικά της λεπίδας, βελτιστοποιεί την ταφή των σπόρων εκτός της ζώνης βλάστησης (τα πρώτα 5 εκ.).
Έννοια του TAD
Ο Ετήσιος Ρυθμός Μείωσης (TAD) αντιστοιχεί στο ποσοστό των σπόρων που παραμένουν ικανοί να βλαστήσουν από το ένα έτος στο άλλο. Κάθε χρόνο, ο αριθμός των βιώσιμων σπόρων μειώνεται αναλογικά με την τιμή του TAD, εκφρασμένη σε % των σπόρων στο έδαφος.
Για παράδειγμα, αν ένα είδος ζιζανίου έχει TAD κοντά στο 100% (βρώμη), μετά από ένα χρόνο από τη σπορά, σχεδόν όλοι οι σπόροι δεν είναι πλέον ικανοί να βλαστήσουν.
Αύξηση του TAD και καταπολέμηση των αγρωστωδών
Η πλειονότητα των ζιζανίων βλαστάνει στο ορίζοντα 0-5 εκ. Κάτω από αυτό, μόνο μερικές εξαιρέσεις όπως η άγρια βρώμη μπορούν να αναπτυχθούν.
Η γνώση του TAD των διαφόρων ειδών ζιζανίων είναι ουσιώδης για την εφαρμογή στρατηγικής διαχείρισης ζιζανίων.
Το όργωμα είναι ένα ισχυρό μέσο για την εξάλειψη ορισμένων ειδών ζιζανίων σε περίπτωση προσβολής υπό την προϋπόθεση τήρησης επαρκούς χρονικού διαστήματος μεταξύ δύο οργωμάτων, το οποίο καθορίζεται ανάλογα με το TAD.
Όσο χαμηλότερο είναι το TAD, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το διάστημα μεταξύ δύο οργωμάτων. Πρέπει να περιμένουμε μέχρι όλοι οι σπόροι που έχουν μεταφερθεί στο βάθος (αρκετά βαθιά για να εμποδιστεί η βλάστηση, βλ. σχήμα 1) κατά το προηγούμενο όργωμα να μην είναι πλέον βιώσιμοι, ώστε να αποφευχθεί η επαναφορά τους σε συνθήκες ανάπτυξης στην επιφάνεια.
Στο παραπάνω διάγραμμα, απεικονίζονται μόνο οι βιώσιμοι σπόροι ενός είδους με υψηλό TAD αμέσως μετά τον τύπο εργασίας του εδάφους. Με απλά λόγια, το επιφανειακό στρώμα εδάφους όπου η πλειονότητα των ζιζανίων μπορεί να βλαστήσει. Με σκούρο χρώμα, το τμήμα του εδάφους που περιέχει βιώσιμους σπόρους αλλά όχι σε συνθήκες βλάστησης λόγω μεγάλης βάθους.
Η περίπτωση του ray-grass
Το ray-grass είναι ένα από τα πιο προβληματικά ζιζάνια στα συστήματα μεγάλων καλλιεργειών στη Γαλλία, κυρίως λόγω των ανθεκτικοτήτων που εμφανίζονται και των μετατοπίσεων στον κύκλο (βλ. βιολογία του ray-grass). Είναι ακόμη πιο σημαντικό να γνωρίζουμε και να ενημερώνουμε τις γνώσεις για τη βιολογία του ώστε να προσαρμόζουμε τις στρατηγικές καταπολέμησης.
Αντίθετα με ό,τι πιστευόταν παλαιότερα, το ray-grass έχει TAD κοντά στο 60% αντί για 75%. Αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση του διαστήματος μεταξύ δύο οργωμάτων αν θέλουμε να θάψουμε όλους τους βιώσιμους σπόρους που βρίσκονται στην επιφάνεια, εφόσον δεν υπάρχει υπερβολική αναστροφή/ανάδευση του εδάφους.
Συνεπώς, συνιστάται όργωμα κάθε 4/5 χρόνια για αποτελεσματική καταπολέμηση του πληθυσμού του ray-grass, αντί για τα 3 χρόνια που προτείνονταν παλαιότερα.
Ρύθμιση της αλέτρας
Ανάλογα με τη σχέση μεταξύ βάθους εργασίας και πλάτους της αυλακιάς, διακρίνουμε 3 τύπους οργωμάτων:
- Το όρθιο όργωμα : Είναι το όργωμα όπου οι λωρίδες είναι πιο κάθετα κεκλιμένες. Για αυτό, το βάθος πρέπει να αντιστοιχεί στα 3/4 του χώρου μεταξύ των αλέτριων.
- Το ξαπλωτό όργωμα : Με βάθος που αντιστοιχεί στο μισό του πλάτους της αυλακιάς, οι λωρίδες είναι πιο οριζόντιες.
- Το ενδιάμεσο όργωμα : Αντιστοιχεί σε ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ των δύο παραπάνω.
Το ιδανικό όργωμα
Όσο πιο όρθιο γίνεται
Αυτό για να αποφευχθεί η τοποθέτηση των υπολειμμάτων φυτών στο βάθος της αυλακιάς. Το ξαπλωτό όργωμα ευνοεί τη δημιουργία ζώνης γκλέι σε υγρές συνθήκες ή τη δημιουργία κενής ζώνης σε ξηρό έδαφος με οργανική ύλη στο βάθος της αυλακιάς, καταστάσεις που είναι δύσκολα διαπερατές από τις ρίζες της καλλιέργειας.
Γενικά, και ιδιαίτερα σε υγρά ή ξηρά εδάφη, το όρθιο όργωμα αποφεύγει αυτό το πρόβλημα και ευνοεί την καλή εγκατάσταση και ανάπτυξη της καλλιέργειας, μεταξύ άλλων, ώστε να γίνει γρήγορα ανταγωνιστική έναντι των ζιζανίων.
Μέσο βάθος, περίπου 20 εκ.
Το όργωμα δεν πρέπει να είναι πολύ βαθύ (μέγιστο 25 εκ.) για να μην αναμειχθούν οι αερόβιοι και αναερόβιοι ορίζοντες του εδάφους: η ανάμειξη των στρωμάτων ευνοεί τις ζυμώσεις της οργανικής ύλης εις βάρος της ορυκτοποίησής της. Αλλά πρέπει να στέλνει τους επιφανειακούς σπόρους αρκετά βαθιά ώστε να είναι αποτελεσματικό. Συνιστάται περίπου 20 εκ. για στόχο καταπολέμησης των αγρωστωδών.
Αργή ταχύτητα, 4-5 χλμ/ώρα
Για να επιτραπεί αποτελεσματική αναστροφή και ταφή από πλευράς διαχείρισης ζιζανίων, προτιμάται αργή ταχύτητα όπως εξηγείται στο παρακάτω διάγραμμα:
Η λεπίδα: η επιμήκης θέση των στηριγμάτων λεπίδας στο ζευγάρι (ή άξονα).
Τρεις θέσεις είναι δυνατές:
- Προωθημένη θέση: ιδανική για καλή ταφή
- Οπισθοχωρημένη θέση: ιδανική για περιορισμό του φραξίματος παρουσία πολλών φυτικών υπολειμμάτων
- Ενδιάμεση θέση: συμβιβασμός μεταξύ ταφής και φραξίματος
Συμπερασματικά
Για μέγιστη αποτελεσματικότητα, απαιτείται όρθιο και όσο το δυνατόν πιο ρηχό όργωμα. Για αυτό πρέπει να προτιμάται μικρή απόσταση μεταξύ των αλέτριων. Στη συνέχεια, να πηγαίνουμε αργά με τη λεπίδα σε προωθημένη θέση (αν δεν υπάρχει υπερβολική οργανική ύλη προς ταφή) για βέλτιστη αναστροφή και σπόρους ζιζανίων σε βάθος, εκτός της ζώνης βλάστησής τους.
Πηγές
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε από τον Jasmin Razongles, φοιτητή αγρονομίας σε εναλλασσόμενη εκπαίδευση στο Εθνικό Κέντρο Αγροοικολογίας.
